Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (Luật số 59/2010/QH12) đã được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XII, kỳ họp thứ 8 thông qua ngày 17 tháng 11 năm 2010 và có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2011. Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đã đưa ra các quy định về việc kiểm soát hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung nhằm giúp bảo vệ người tiêu dùng trong quá trình mua, sử dụng hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phục vụ cuộc sống hàng ngày và giúp cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng có thể kiểm soát được việc ban hành và sử dụng các loại hợp đồng đối với những loại hàng hóa, dịch vụ mang tính nhạy cảm đối với người tiêu dùng. Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng xác định trách nhiệm của Thủ tướng Chính phủ trong việc đưa ra quy định danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu mà tổ chức, cá nhân kinh doanh phải đăng ký hợp đồng theo mẫu. Ngày 13 tháng 1 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 02/2012/QĐ-TTg ban hành danh mục hàng hóa, dịch vụ thiết yếu phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung. Danh mục đó bao gồm 9 nhóm hàng hóa dịch vụ sau:
Cung cấp điện sinh hoạt;
Cung cấp nước sạch sinh hoạt;
Truyền hình trả tiền;
Thuê bao điện thoại cố định;
Thuê bao di động trả sau;
Kết nối Internet;
Vận chuyển hành khách đường hàng không;
Vận chuyển hành khách đường sắt;
Mua bán căn hộ trung cư, các dịch vụ sinh hoạt do đơn vị quản lý khu chung cư cung cấp.
Các tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ, hàng hóa thuộc 09 nhóm hàng hóa, dịch vụ trên phải tiến hành đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện chung với Cục quản lý cạnh tranh hoặc Sở Công Thương để được xem xét trước khi ký kết hợp đồng với người tiêu dùng. Khi giao dịch ký kết hợp đồng với người tiêu dùng phải thông báo cho người tiêu dùng về điều kiện giao dịch chung đã được cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng chấp nhận.
Tuy nhiên trên thực tế, có những đơn vị đã đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung với cơ quan quản lý nhà nước và đã được chấp nhận nhưng khi ký kết hợp đồng với người tiêu dùng lại không thông báo cho người tiêu dùng biết những điều kiện giao dịch chung đã được chấp nhận. Vì vậy có trường hợp cung cấp hàng hóa, dịch vụ vi phạm hợp đồng đã ký kết với người tiêu dùng gây thiệt hại cho người tiêu dùng, nhưng người tiêu dùng cũng không biết để có các kiến nghị, yêu cầu với đơn vị cung cấp hàng hóa dịch vụ, thực hiện theo đúng hợp đồng đã ký kết, để bảo vệ quyền lợi của mình hoặc đề nghị với cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Hội Tiêu chuẩn và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng bảo vệ quyền lợi cho mình.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, khi ký kết hợp đồng mua, bán hàng hóa, dịch vụ thuộc 09 nhóm hàng hóa dịch vụ phải đăng ký hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung đã được cơ quan quản lý nhà nước chấp nhận để nghiên cứu trước khi ký kết. Đây không chỉ là việc làm cần thiết để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, góp phần hạn chế những vi phạm về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng của Doanh nghiệp mà còn là một việc làm thiết thực hưởng ứng cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam do Bộ Chính trị phát động.
Nguồn: Phòng QLTM