Trung Quốc đã chính thức dỡ bỏ các yêu cầu kiểm dịch đối với khách du lịch trong nước, chấm dứt gần ba năm đóng cửa ngay cả khi nước này đang phải đối mặt với sự gia tăng các ca nhiễm Covid. Sau hơn ba năm – chính xác là 1.016 ngày – Trung Quốc đã đóng cửa với thế giới.
Hầu hết sinh viên nước ngoài rời khỏi đất nước khi bắt đầu đại dịch. Khách du lịch đã ngừng tham quan. Các nhà khoa học Trung Quốc đã ngừng tham dự các hội nghị nước ngoài. Các giám đốc điều hành người nước ngoài bị cấm quay trở lại công việc kinh doanh của họ ở Trung Quốc. Vì vậy, khi Trung Quốc mở cửa biên giới vào ngày 8/1, xóa bỏ những tàn dư cuối cùng của chính sách “zero-covid”, việc đổi mới tiếp xúc thương mại, trí tuệ và văn hóa sẽ có những tác động to lớn. Trung Quốc mở cửa trở lại sẽ là sự kiện kinh tế lớn nhất năm 2023. Một số nhà kinh tế cho rằng GDP trong ba tháng đầu năm 2024 có thể cao hơn 1/10 so với quý đầu tiên đầy khó khăn của năm 2023. Sự phục hồi mạnh mẽ như vậy của một nền kinh tế khổng lồ như vậy có nghĩa là một mình Trung Quốc có thể thúc đẩy phần lớn tăng trưởng toàn cầu trong giai đoạn này.
Người dân Trung Quốc đổ xô lên kế hoạch cho các chuyến đi nước ngoài sau khi chính phủ thông báo rằng việc kiểm dịch sẽ được dỡ bỏ, khiến lượng truy cập trên các trang web du lịch nổi tiếng tăng vọt. Nhưng lượng du khách tăng đột biến dự kiến đã khiến hơn chục quốc gia áp dụng các xét nghiệm Covid bắt buộc đối với khách du lịch đến từ quốc gia đông dân nhất thế giới khi nước này đang chống chọi với đợt bùng phát tồi tệ nhất từ trước đến nay. Đợt bùng phát được dự báo sẽ trở nên tồi tệ hơn khi Trung Quốc bước vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán trong tháng này, trong đó hàng triệu người dự kiến sẽ đi từ các siêu đô thị bị ảnh hưởng nặng nề về vùng nông thôn.
Ngày 7/1, Trung Quốc đã đánh dấu ngày đầu tiên của “xuân vận”, khoảng thời gian 40 ngày của chuyến du lịch đón năm mới âm lịch được biết đến trước đại dịch là đợt di cư hàng năm lớn nhất của người dân trên thế giới. Kỳ nghỉ Tết Nguyên đán này, chính thức bắt đầu từ ngày 21/1, sẽ là ngày đầu tiên kể từ năm 2020 mà không có hạn chế đi lại trong nước. Bộ Giao thông vận tải Trung Quốc cho biết hôm 6/1 rằng họ dự kiến sẽ có hơn 2 tỷ hành khách thực hiện các chuyến đi trong 40 ngày tới.
Tại Hồng Kông, ngày 8/1 chứng kiến sự nới lỏng lớn các hạn chế đi lại xuyên biên giới nghiêm ngặt với Trung Quốc đại lục. Nền kinh tế bị ảnh hưởng bởi suy thoái của Hồng Kông đang khao khát kết nối lại với nguồn tăng trưởng lớn nhất của mình, và các gia đình bị chia cắt đang mong chờ được đoàn tụ trong dịp Tết Nguyên đán. Có đến 50.000 cư dân Hồng Kông có thể qua biên giới hàng ngày tại ba trạm kiểm soát trên bộ sau khi đăng ký trực tuyến. Khoảng 10.000 người khác sẽ được phép vào bằng đường biển, đường hàng không hoặc cầu mà không cần đăng ký trước. Tổng cộng có hơn 280.000 người đã đăng ký thực hiện hành trình trong vòng một ngày kể từ khi các quy định mới được công bố.
Tuy nhiên, du khách Hồng Kông vẫn phải xuất trình kết quả xét nghiệm axit nucleic âm tính không quá 48 giờ trước khi khởi hành. Cơ quan quản lý xuất nhập cảnh sẽ bắt đầu cấp giấy phép cho người đại lục đến Hong Kong và Macau tùy theo tình hình dịch bệnh và năng lực dịch vụ. Hãng hàng không quốc gia của Hồng Kông Cathay Pacific sẽ tăng hơn gấp đôi các chuyến bay đến Trung Quốc đại lục.
Trên khắp châu Á, các trung tâm du lịch đang chuẩn bị đón lượng du khách Trung Quốc tăng đột biến. Các khách sạn ở Phuket và trung tâm thương mại ở Hồng Kông bị ảnh hưởng khi Trung Quốc đóng cửa thì giờ đây khách du lịch đang đổ xô vào các trang web du lịch. Đặt phòng trên Trip.com đã tăng 250% vào ngày 27/12/2022 so với ngày hôm trước. Các nhà kinh tế đang dự báo mức tăng GDP cho Hồng Kông lên tới 8% theo thời gian. Các nhà xuất khẩu hàng hóa mà Trung Quốc tiêu thụ cũng sẽ được hưởng lợi. Đất nước này mua 1/5 lượng dầu của thế giới, hơn một nửa lượng đồng, niken và kẽm tinh chế và hơn 3/5 quặng sắt. Tuy nhiên, ở những nơi khác, sự phục hồi của Trung Quốc sẽ có những tác dụng phụ.
Ở nhiều nơi trên thế giới, nó có thể không phải là tăng trưởng cao hơn, mà là lạm phát hoặc lãi suất cao hơn. Các ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất với tốc độ chóng mặt để chống lạm phát. Việc mở cửa trở lại của Trung Quốc làm tăng áp lực giá cả lên một mức độ khó chịu, thì họ sẽ phải thắt chặt chính sách tiền tệ lâu hơn. Các quốc gia nhập khẩu hàng hóa, bao gồm phần lớn các nước phương Tây, có nguy cơ bị gián đoạn lớn nhất.
Nhu cầu ngày càng tăng của Trung Quốc sẽ bù đắp nhiều hơn cho mức tiêu thụ đang chững lại ở châu Âu và châu Mỹ, khi nền kinh tế của họ chậm lại. Theo ngân hàng Goldman Sachs, sự phục hồi nhanh chóng ở Trung Quốc có thể giúp đẩy giá dầu thô Brent lên 100 USD/thùng, tăng 1/4 so với giá hiện nay. Chi phí năng lượng tăng sẽ là một rào cản khác đối với việc kiểm soát lạm phát. Đối với châu Âu, việc Trung Quốc mở cửa trở lại là một lý do khác để không tự mãn về nguồn cung khí đốt vào cuối năm. Zero-covid, bằng cách ngăn chặn nhu cầu về khí đốt của Trung Quốc, khiến cho việc lấp đầy các bể chứa của họ vào năm 2022 trở nên ít tốn kém hơn so với việc châu Âu phải làm. Sự phục hồi mạnh mẽ ở Trung Quốc đồng nghĩa với việc cạnh tranh nhập khẩu khí đốt tự nhiên hóa lỏng sẽ nhiều hơn.
Vào tháng 12/2022, Cơ quan Năng lượng Quốc tế đã cảnh báo về một kịch bản trong đó mùa đông bắt đầu đúng vào năm 2023 và Nga cắt hoàn toàn đường ống dẫn khí đốt sang châu Âu. Điều đó có thể dẫn đến sự thiếu hụt lên tới 7% lượng tiêu thụ hàng năm của lục địa.
Đối với bản thân Trung Quốc, trạng thái bình thường sau đại dịch sẽ không phải là sự trở lại hiện trạng trước đây. Sau khi chứng kiến chính phủ thực thi quy định zero-covid một cách hà khắc và sau đó loại bỏ nó mà không có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, nhiều nhà đầu tư hiện coi Trung Quốc là một vụ cá cược rủi ro hơn. Các công ty nước ngoài ít tự tin hơn rằng hoạt động của họ sẽ không bị gián đoạn. Nhiều người sẵn sàng trả chi phí cao hơn để sản xuất ở nơi khác. Đầu tư trong nước vào các nhà máy mới dường như đang chậm lại, trong khi số lượng các công ty chuyển hoạt động kinh doanh ra bên ngoài Trung Quốc đã tăng vọt.
Nguồn: Báo Công Thương