Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) có thể trở thành khu vực thương mại tự do lớn nhất thế giới, bao gồm 16 quốc gia, chiếm 1/3 tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu và gần một nửa dân số thế giới. Tiến trình của RCEP bắt đầu kể từ khi các cuộc đàm phán được khởi động năm 2012 nhưng đã bị chậm lại do những bất đồng giữa các thành viên, chẳng hạn như mối quan tâm lớn của Ấn Độ về khả năng nhập khẩu từ Trung Quốc. Hiệp định này cũng bao gồm 10 nước ASEAN, Australia, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc.
Các nhà phân tích nhận định, tốc độ thảo luận về các vấn đề còn lại đã được thúc đẩy nhanh chóng trong năm nay, khi cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc đã làm tăng mối lo ngại về cả tăng trưởng kinh tế và an ninh khu vực. Trung tâm Nghiên cứu ASEAN tại Viện Yusof Ishak Singapore cho rằng “có ánh sáng ở cuối đường hầm và đó thực sự là một đường hầm ngắn”. Động lực cho RCEP đang có để các nhà lãnh đạo thực hiện được điều này. Thái Lan hiện đang là chủ tịch ASEAN, cho biết các cuộc đàm phán tiếp cận thị trường trong tháng này đã hoàn tất 80,4% và các thành viên đã đồng ý với 14 trong tổng số 20 chương. Các cuộc thảo luận với các thành viên RCEP sẽ diễn ra bên bên lề hội nghị thượng đỉnh ASEAN từ ngày 31/10 đến 4/11 tại Băng Cốc. Một số quốc gia Đông Nam Á muốn chứng tỏ rằng họ có thể giữ cho chương trình hội nhập khu vực diễn ra, bất chấp căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc.
 |
Ở châu Á, Trung Quốc không đơn độc trong việc cảm thấy áp lực của cuộc chiến thương mại. Mặc dù một số công ty đã chuyển sản xuất từ Trung Quốc để thoát khỏi thuế quan của Mỹ, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) dự báo tăng trưởng ở 5 nền kinh tế hàng đầu của ASEAN sẽ giảm xuống 4,8% trong năm nay từ 5,3% trong năm 2018. Dự kiến tăng trưởng của Ấn Độ sẽ giảm xuống còn 6,1% từ 6,8%. Các thành viên RCEP bao gồm Ấn Độ, Nhật Bản, Malaysia, Hàn Quốc và Thái Lan đều có thặng dư thương mại lớn với Mỹ. Quan hệ thương mại giữa Mỹ và Thái Lan cũng đã căng thẳng, với việc Washington tạm ngừng ưu đãi thương mại với 1,3 tỷ đô la hàng hóa Thái Lan vào hôm 25/10, cáo buộc Thái Lan không bảo vệ quyền lợi của người lao động.
Trung tâm thương mại châu Á có trụ sở tại Singapore cho biết, căng thẳng thương mại sẽ là dấu hiệu cảnh báo cuối cùng cho thấy châu Á cần có một nền tảng tập thể và là nơi tham gia vào các vấn đề kinh tế. Đó sẽ là một cơ hội bị bỏ lỡ lớn nếu các nhà lãnh đạo không công bố thành công RCEP tại cuộc họp tuần này. Thỏa thuận thương mại RCEP được xây dựng dựa trên các thỏa thuận thương mại tự do mà các nước Đông Nam Á đã có với các thành viên khác. RCEP từng được coi là một giải pháp thay thế cho Hiệp định đối tác tiến bộ và toàn diện xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), bao gồm 11 quốc gia trên Thái Bình Dương. Nhưng vẫn được dự kiến sẽ mang lại sự thúc đẩy lớn cho thương mại khu vực, bên cạnh việc mang tính biểu tượng, trong bối cảnh chính quyền Trump đang thách thức các thỏa thuận thương mại đa phương.
Việc hoàn thành các cuộc đàm phán RCEP càng sớm càng tốt có ý nghĩa lớn đối với sự ổn định, thịnh vượng và phát triển lâu dài của khu vực. Các cuộc đàm phán hiện đang trong giai đoạn nước rút cuối cùng. Với chủ nhà Thái Lan muốn thể hiện sự tiến bộ trong thỏa thuận RCEP, các nhà phân tích và nhà ngoại giao nói rằng RCEP đang được coi là vấn đề quan trọng nhất ở Băng Cốc tuần này. ASEAN hy vọng ít nhất có thể thông báo rằng đã đạt được tiến bộ đáng kể, để đảm bảo duy trì động lực hội nhập kinh tế khu vực thông qua RCEP.
Nguồn: Báo Công thương