Trong khi hoạt động kinh doanh tại các cửa hàng truyền thống bị gián đoạn trước tình hình của dịch Covid-19, bán sách qua mạng, qua kênh điện tử (online) đang trở thành cứu cánh để các đơn vị, nhà phát hành vượt qua khó khăn thời dịch bệnh.
Sôi động “chợ sách” online
Việc tạm dừng đóng cửa các cửa hàng bán sách truyền thống do tác động của dịch đã khiến doanh thu của các đơn vị xuất bản, phát hành giảm mạnh trong vài tháng qua. Để tiếp tục duy trì hoạt động, nhiều đơn vị kinh doanh sách đã chuyển qua đẩy mạnh hình thức bán hàng trên kênh online bằng nhiều chương trình ưu đãi kích cầu người tiêu dùng.
Bà Nguyễn Lệ Chi, đại diện Công ty Sách Chibooks cho biết, hoạt động kinh doanh của công ty gặp rất nhiều khó khăn do ảnh hưởng từ dịch bệnh Covid-19. Kế hoạch sản xuất của công ty bị gián đoạn vì sản phẩm làm ra khó bán, doanh thu tại các cửa hàng cũng sụt giảm nghiêm trọng.
 |
| Top sách kỹ năng sống và sách kinh điển được bán chạy nhất trên sàn thương mại Tiki |
“Trong khi hoạt động kinh doanh truyền thống bị đóng băng, Chibooks đã tập trung đẩy mạnh bán sách online trên nhiều kênh như webside của công ty (chibooks.vn) và các trang thương mại điện tử như Tiki, Shopee. Bên cạnh sản xuất có chọn lọc để không bị đứt đoạn, doanh nghiệp cũng đang cố gắng tập trung vào việc hoàn thiện nội dung để có những sản phẩm tốt hơn”, bà Chi chia sẻ.
Theo đánh giá của Công ty Chibooks, sau khi đẩy mạnh hoạt động bán sách online doanh thu công ty tăng trưởng từ 10-20%. Bên cạnh đó, Công ty Cổ phần Sách Thái Hà cũng ghi nhận kết quả tương tự sau khi tăng thị phần kinh doanh sách online.
Ông Nguyễn Quang Đăng – đại diện Công ty Cổ phần Sách Thái Hà cho biết: “Mặc dù doanh thu toàn hệ thống có giảm, nhưng kinh doanh online tăng trưởng ổn định. Việc dịch chuyển sớm của các đơn vị sách trên các sàn thương mại điện tử giúp hoạt động kinh doanh sách online mùa dịch sôi động hơn. Công ty Thái Hà cũng xác định phát hành thông qua các kênh online là chủ lực nhằm thúc đẩy doanh thu trong thời điểm các cửa hàng truyền thống phải tạm dừng đóng cửa”.
Nắm bắt nhu cầu mua sách qua kênh online của người dân tăng cao, đặc biệt do không thể tổ chức các chương trình hội sách tri ân khách hàng như thường niên, các đơn vị, nhà sách trực tuyến đã tăng cường thu hút khách bằng các chương trình giảm giá online.
Công ty sách Fahasa, đơn vị chủ trì Hội sách Thành phố Hồ Chí Minh - được tổ chức 2 năm/lần - hiện phải tạm dừng vì dịch Covid-19 - đã “bù” cho độc giả một chương trình bán hàng online với giá giảm sốc, lên đến 70%. Tiki “tung” hàng loạt chương trình kết hợp với các đơn vị xuất bản như “Tủ sách thiếu nhi deal hot bao la với NXB Kim Đồng”, Nhà sách Phương Nam chào độc giả bằng chương trình “Ngồi nhà click chuột sách đến tận tay”... kèm theo đó là các ưu đãi như “Càng mua càng giảm”, “Freeship toàn quốc”...
Sự dịch chuyển từ thói quen của người dùng và việc triển khai các phương thức bán hàng kịp thời trong mùa dịch đã giúp một số đơn vị phát hành ghi nhận doanh thu tăng gấp đôi trên kênh phân phối online.
Theo ghi nhận từ hệ thống nhà sách Phương Nam, doanh số bán sách online trong tháng 2 tăng 70% so với cùng kỳ năm ngoái và so với tháng 1 trước đó cũng tăng 30%. Trong khi đó, kênh thương mại điện tử của Fahasa cho biết trong 2 tháng đầu năm nay doanh thu tăng đến 55%. Đại diện Tiki cũng cho biết, tỉ lệ tăng trưởng của ngành sách trên Tiki trong 2 tháng đầu năm 2020 tăng gấp 1,5 lần so với cùng thời điểm của năm ngoái.
Theo Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông), 5 mảng sách bán chạy nhất là: Sách văn học, kỹ năng sống, thiếu nhi, kinh tế và truyện tranh. Đặc biệt, 2 loại sách có mức độ tăng trưởng đáng ghi nhận trong 2 tháng đầu năm nay so với cùng thời điểm năm ngoái là sách y học (tăng gấp 2,7 lần) và sách thường thức gia đình (tăng gấp 2 lần).
Ghi nhận từ các sàn bán sách trực tuyến cho thấy, sức mua người tiêu dùng vẫn duy trì tốt, chính tâm lý lo ngại đi đến các khu công cộng, các trung tâm thương mại, đặc biệt trong thời gian cách ly xã hội hạn chế tối đa việc đi lại đã giúp cho kênh bán sách online tăng trưởng hơn.
Tuy nhiên, theo đại diện các nhà sách khuyến cáo, hiện nay thị trường sách giả rất tinh vi, để tránh mua phải nguồn sách không đảm bảo chất lượng, độc giả nên lựa chọn các địa chỉ uy tín từ webside của các nhà sách chính thống hoặc trên Tiki và Shopee. Đây là những đơn vị kiểm soát đầu vào rất chặt, có sự cam kết đảm bảo nguồn hàng từ các đơn vị phân phối trước khi cung ứng ra thị trường đến người tiêu dùng.
 |
| Ngoài ra, các loại sách cho thiếu nhi, truyện tranh cũng hút khách trong mùa dịch Covid-19 |
Cơ hội “nhập cuộc” chuyển đổi số
Thực tế, thị trường sách online đã phát triển khá mạnh trong những năm gần đây. Điển hình là sự xuất hiện và phát triển của các nhà sách online như Tiki, Vinabook, cùng sự chuyển dịch cơ cấu để song hành cả hai phương thức bán hàng trực tiếp và trực tuyến của các thương hiệu lâu năm như nhà sách Fahasa, nhà sách Phương Nam...
Ngoài các sàn thương mại sách online hoạt động sôi động thời gian qua, sách điện tử, sách nói cũng thu hút người dùng trong vài năm trở lại đây. Sự đa dạng của thị trường sách trên các kênh trực tuyến tiệm cận hơn đối với người dùng, phù hợp với nền tảng công nghệ số và khách hàng cũng có nhiều sự lựa chọn phong phú hơn từ chủng loại đến phương thức tiếp cận.
Chị Nguyễn Ngọc Hà (35 tuổi), Ba Đình, Hà Nội cho biết: “Mình đã có thói quen đọc sách nhiều năm nay. Hiện nay, việc lựa chọn mua được một cuốn sách theo nhu cầu khá tiện lợi. Sự đa dạng trên các kênh bán sách online cùng nhiều ưu đãi khiến độc giả như mình rất hào hứng khi mua sách. Ngoài việc đọc sách hằng ngày, mình cũng tận dụng thời gian nấu ăn hoặc lái xe để nghe sách nói”.
 |
| Những cuốn sách kinh điển luôn bán chạy trên các nhà sách, sàn thương mại điện tử |
Bên cạnh đó, từ việc hạn chế tiếp xúc xã hội, một số đơn vị xuất bản, đặc biệt là các thương hiệu sách tư nhân đã triển khai kênh quảng bá online thông qua các buổi livetream, chương trình talkshow nhằm cập nhật liên tục các hoạt động giới thiệu sách, giao lưu tác giả - bạn đọc.
Cụ thể, Nhà xuất bản Tổng hợp TP. Hồ Chí Minh đã tổ chức chương trình livestream “Vui cười mỗi ngày dù bạn không hoàn hảo” với tác giả Cúc T của cuốn sách Sống như bạn đang ở sân bay; hay chương trình talkshow “Triều đại Tây Sơn và Lịch sử Việt Nam cuối thế kỷ XVIII”... thu hút hàng nghìn lượt like, xem, hàng trăm bản bìa cứng từ những tác phẩm này cũng được bán ngay tại chương trình. Điều này cho thấy, sự nhập cuộc đúng hướng của các đơn vị sách phù hợp với công cuộc chuyển đổi số theo xu thế hiện nay.
Cục trưởng Cục Xuất bản, In và Phát hành (Bộ Thông tin và Truyền thông) - Nguyễn Nguyên nhận định: “Trong thời gian qua, hoạt động kinh doanh online đối với lĩnh vực sách đã có những thay đổi tích cực. Sự chuyển đổi phương thức kinh doanh kịp thời, đẩy mạnh giao dịch trực tuyến trong điều kiện hoạt động kinh doanh gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng từ dịch đã giúp doanh thu của các đơn vị phát hành sách online tăng trưởng mạnh, bù đắp một phần tổn thất và có thêm cơ hội duy trì hoạt động”.
Ông Nguyên cũng cho biết, đây cũng là cơ hội để các đơn vị xuất bản quyết tâm thay đổi, hướng đến thị trường online, bạn đọc trực tuyến. Đặc biệt, thị trường sách online cần mở rộng hơn nữa từ chất lượng sản phẩm đến sự đa dạng của các chương trình ưu đãi khuyến khích người tiêu dùng. Đây chính là thời cơ hiếm có để tận dụng, xây dựng thói quen đọc sách, nhân tố quan trọng nhất để phát triển văn hóa đọc cho người dân.
Nhằm tiếp tục duy trì hoạt động chào mừng Ngày Sách Việt Nam lần thứ 7 thường niên, cũng như kịp thời hỗ trợ tháo gỡ khó khăn với các đơn vị xuất bản, Cục Xuất bản, In và Phát hành hiện đang phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai Hội chợ sách online quốc gia sẽ được diễn ra từ ngày 19/4-20/5.
“Đây là một hội sách lớn, quy tụ nhiều đơn vị tham gia, dự kiến có thể lên tới 800-10.000 đầu sách. Hội sách sẽ mang đến cho độc giả những tác phẩm có chất lượng cao, cùng nhiều chương trình ưu đãi. Việc tổ chức hội sách online cũng thúc đẩy ngành sách tham gia sâu rộng trong công cuộc chuyển đổi công nghệ số, hội nhập xu thế 4.0”, ông Nguyên chia sẻ thêm.
Theo ghi nhận của các đơn vị phát hành sách cho biết, trong khi ngành xuất bản đang sụt giảm doanh thu trầm trọng, ngoài việc các đơn vị “cầu cứu” sự hỗ trợ từ các cơ quan ban ngành trong việc miễn giảm thuế, giảm giá mặt bằng... thì động thái tổ chức hội sách online toàn quốc của Cục Xuất bản, In và Phát hành là rất kịp thời, hữu ích góp phần giảm thiểu thiệt hại và duy trì hoạt động kinh doanh của các đơn vị. Đặc biệt đây cũng là dịp giúp các nhà xuất bản thông qua sách xích lại gần độc giả hơn trong mùa dịch Covid-19.
Nguồn: Báo Công thương