Phát triển cụm công nghiệp: Thống nhất từ quy hoạch đến hạ tầng

Theo Báo cáo tổng kết công tác năm 2020 của Bộ Công Thương, quy hoạch phát triển cụm CCN đến năm 2020 của cả nước có 1.655 CCN, với tổng diện tích 56.055 ha. Trong đó, có 905 CCN, tổng diện tích 30.747,7 ha đã thành lập; 895 CCN, tổng diện tích 30.768 ha đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết; 564 CCN, tổng diện tích 19.289 ha đã phê duyệt đầu tư hạ tầng kỹ thuật; 696 CCN, tổng diện tích 21.686 ha đi vào hoạt động, thu hút khoảng 12.000 dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh, tỷ lệ lấp đầy bình quân 65%, tạo việc làm cho gần 600.000 lao động; 123 CCN có công trình xử lý nước thải đi vào hoạt động.

Hướng tới hình thành cụm công nghiệp đồng bộ, hiện đại

Hiện nay, các văn bản quy phạm pháp luật về cơ chế, chính sách quản lý CCN đã cơ bản được hoàn thiện, có thể kể đến: Nghị định số 68/2017/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, phát triển CCN; Nghị định số 66/2020/NĐ-CP của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 68/2017/NĐ-CP; Thông tư số 15/2017/TT-BCT của Bộ Công Thương quy định, hướng dẫn thực hiện một số nội dung của Nghị định số 68/2017/NĐ-CP; các VBQPPL về quy hoạch, đầu tư, xây dựng, đất đai, môi trường...

Từ những chính sách đó, các địa phương đã ban hành và tổ chức thực hiện: Quy hoạch, điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển, thành lập, mở rộng, đầu tư xây dựng hạ tầng, thu hút đầu tư vào các CCN theo quy định của pháp luật; 58/63 địa phương đã ban hành và thực hiện Quy chế phối hợp quản lý CCN trên địa bàn; 12/63 địa phương đã ban hành Chương trình hỗ trợ đầu tư hạ tầng CCN do ngân sách địa phương đảm bảo. Công tác quản lý, phát triển CCN thống nhất từ quy hoạch, thành lập, mở rộng đến đầu tư xây dựng hạ tầng, sản xuất trong CCN. Nhìn chung các địa phương tổ chức thực hiện quản lý CCN một cách nề nếp theo quy định của pháp luật. Bộ Công Thương cũng thường xuyên trả lời kiến nghị, hướng dẫn các địa phương về Quy chế phối hợp quản lý, chính sách ưu đãi, hỗ trợ, lựa chọn chủ đầu tư và các vấn đề khác trong quản lý, phát triển CCN.

Tuy nhiên, theo đánh giá, tiến độ đầu tư xây dựng hạ tầng tại các CCN thời gian qua còn chậm. Nguyên nhân chủ yếu, do khó khăn về nguồn vốn, thủ tục đền bù giải phóng mặt bằng do đa số CCN cần nhiều thời gian để giải quyết. Thêm vào đó, một số lúng túng trong quy định chấm điểm lựa chọn nhà đầu tư… Ngoài ra, việc chấp hành một số nội dung, quy định ở một vài địa phương chưa nghiêm túc, như: Các CCN được thành lập, mở rộng theo Nghị định 68 nhưng dự án xây dựng hạ tầng CCN vẫn phải thực hiện thủ tục quyết định chủ trương đầu tư. Thậm chí, nhiều địa phương chưa thực hiện tốt nguyên tắc Sở Công Thương là cơ quan đầu mối tiếp nhận, thẩm định, đề nghị UBND cấp tỉnh quyết định chủ trương đầu tư dự án vào CCN và thủ tục hành chính khác liên quan…

Trong năm 2021, Bộ Công Thương sẽ xây dựng, hoàn thiện Báo cáo đề xuất đầu tư và các văn bản quản lý về Chương trình hạ tầng CCN giai đoạn 2021 - 2025 từ ngân sách Trung ương trình cấp có thẩm quyền ban hành. Bên cạnh đó, tăng cường công tác quản lý thực hiện các đề án khuyến công quốc gia hỗ trợ CCN năm 2021; hướng dẫn, tổng hợp, thẩm định và xây dựng kế hoạch khuyến công quốc gia năm 2022; đồng thời, tổ chức thực hiện hoạt động phát triển CCN; tập huấn, phổ biến cơ chế, chính sách, pháp luật về đầu tư, phát triển CCN...