Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) đã được ký kết ở châu Á giữa 15 quốc gia, nhằm mục đích cắt giảm và bãi bỏ nhiều loại thuế quan trong những năm tới. Trong khi đó, nhiều đại diện doanh nghiệp lo ngại về nguy cơ mất tầm quan trọng của các cường quốc kinh tế phương Tây.
Và thực sự, hiệp định này có thể và sẽ có tác động to lớn. Người ta ước tính rằng, với quy mô kinh tế và dân số đơn thuần của khu thương mại tự do này - với gần 30% dân số thế giới và gần 29% sản lượng thế giới - sẽ có thể thiết lập các tiêu chuẩn quốc tế. Các tiêu chuẩn có liên quan rất lớn, đặc biệt là trong thương mại quốc tế.
Chẳng hạn, mọi người châu Âu lục địa từng sống ở Vương quốc Anh hoặc Mỹ đều biết rằng có một tiêu chuẩn khác nhau cho phích cắm và ổ cắm và không có thiết bị điện nào có thể được kết nối mà không có bộ hỗ trợ phù hợp. Tất nhiên, điều này cũng có tác động đến nền kinh tế: các doanh nghiệp muốn xuất khẩu vào các thị trường này cuối cùng phải tuân thủ các tiêu chuẩn ở đó. Tình hình sẽ tương tự đối với các công ty muốn xuất khẩu sang các nước RCEP. Và một thị trường rộng lớn có thể tự đặt ra các tiêu chuẩn: Người ta có thể tưởng tượng rằng việc một quốc gia nhỏ như Luxembourg có tiêu chuẩn phích cắm của riêng mình sẽ chẳng có ý nghĩa gì nữa. Thị trường đơn giản là quá nhỏ và đối với nhiều công ty, việc thích ứng với thị trường này sẽ không tương xứng với doanh thu bổ sung.
Một tác động nữa ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy thương mại. Việc hình thành khu vực mậu dịch tự do dẫn đến sự méo mó trong thương mại quốc tế. Về mặt kinh tế, có hai tác động cả tích cực và tiêu cực. Hiệu quả tích cực là trong việc tạo ra thương mại: Thương mại mới được tạo ra. Tuy nhiên, sự chuyển hướng thương mại là tiêu cực: các mối quan hệ thương mại ban đầu bị giảm hoặc bị từ bỏ để có lợi cho các đối tác thương mại nội bộ của khu vực. Ví dụ, một hàng hóa công nghệ cao có giá 1.000 euro ở châu Âu, quy đổi 1.100 euro ở Nhật Bản và 1.200 euro ở Trung Quốc. Trung Quốc đánh thuế 15% đối với mặt hàng này. Điều này có nghĩa là sản phẩm từ châu Âu có giá 1.150 euro ở Trung Quốc và sản phẩm từ Nhật Bản là 1.265 euro. Vì vậy, hàng hóa từ châu Âu rẻ hơn hàng hóa từ Nhật Bản và cũng rẻ hơn hàng sản xuất trong nước, đó là lý do tại sao Trung Quốc sẽ nhập khẩu hàng hóa từ châu Âu.
Nếu Trung Quốc và Nhật Bản hợp tác trong một khu vực thương mại tự do như RCEP và bãi bỏ thuế quan đối với hàng hóa này, hàng hóa từ châu Âu sẽ vẫn có giá 1.150 euro ở Trung Quốc, nhưng hàng hóa của Nhật Bản sẽ chỉ có giá 1.100 euro. Do đó, nó rẻ hơn so với châu Âu. Việc tạo thương mại là hiện nay có thương mại giữa Nhật Bản và Trung Quốc mà trước đây không có - điều này là tích cực vì Nhật Bản sản xuất hiệu quả hơn Trung Quốc. Nhưng cũng có một sự chuyển hướng thương mại, vì hàng hóa không còn được nhập khẩu từ châu Âu nữa - điều này lại trở nên tồi tệ, bởi vì châu Âu thực sự là nhà sản xuất hiệu quả nhất. Một mặt, hiệp định thương mại tự do được hoan nghênh vì sẽ làm cho hàng hóa rẻ hơn cho nhiều người và do đó nâng cao mức sống. Tuy nhiên, về nguyên tắc, thuế quan cần phải được giảm như nhau trên toàn thế giới để tăng sự thịnh vượng của tất cả mọi người.
Nguồn: Báo Công thương