Với diện tích 322.460 km2, Bờ Biển Ngà có dân số khoảng 22 triệu người (7/2013), ngôn ngữ sử dụng chính là tiếng Pháp. Đơn vị tiền tệ là đồng Franc CFA (tỷ giá 1 USD = 500 FCFA). Thủ đô hành chính là Yamoussoukro nhưng Abidjan mới là thủ đô kinh tế và cũng là nơi đặt các bộ, ngành.
Về tôn giáo, đạo Hồi chiếm 38%, Thiên chúa giáo 32%, Đạo cổ truyền 30%.
Bờ Biển Ngà là một nước có tài nguyên thiên nhiên phong phú, đặc biệt có nhiều kim cương, măng gan và sắt. Trong cơ cấu kinh tế, nông nghiệp chiếm 30%, công nghiệp 21% và dịch vụ 49%. Năm 2012, GDP đạt 24,27 tỷ USD, tỷ lệ tăng trưởng đạt 8,1%. GDP bình quân đầu người là 1.083 USD, tỷ lệ lạm phát là 1,4%.
Bờ Biển Ngà là nhà sản xuất và xuất khẩu hàng đầu thế giới về ca cao, đồng thời cũng là nước xuất khẩu quan trọng về cà phê và dầu cọ. Từ vài năm nay, nước này còn có thêm nguồn thu xuất khẩu từ dầu lửa và vàng. Tuy nhiên, thu nhập của Bờ Biển Ngà vẫn dựa chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp (68% dân số sống bằng nghề nông) và nền kinh tế phụ thuộc vào giá quốc tế và những biến động về thời tiết.
Ngành công nghiệp nước này khá phát triển như công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, dệt may, da giày, hoá chất, khai khoáng, đồ gỗ, sửa chữa và đóng tàu.
Về ngoại thương, năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của Bờ Biển Ngà đạt 11 tỷ USD với các mặt hàng chính là ca cao, cà phê, gỗ, dầu lửa, bông, chuối, dứa, dầu cọ và cá. Các đối tác xuất khẩu chính gồm Hà Lan, Mỹ, Đức, Ni-giê-ri-a, Ca-na-đa, Pháp và Nam Phi. Năm 2012, kim ngạch nhập khẩu của Bờ Biển Ngà đạt 8,4 tỷ USD với các mặt hàng chủ yếu là dầu nhiên liệu, máy móc, trang thiết bị, lương thực, thực phẩm. Các đối tác nhập khẩu chính gồm Ni-giê-ri-a, Pháp, Trung Quốc và Thái Lan. Do sản xuất lúa trong nước chưa đáp ứng được nhu cầu của người dân nên mỗi năm, Bờ Biển Ngà phải mua khoảng 900.000 tấn gạo.
Bờ Biển Ngà là thành viên của Liên minh Kinh tế, Tiền tệ Tây Phi (UEMOA) bao gồm 8 quốc gia nói tiếng Pháp là Bê-nanh, Buốc-ki-na Pha-xô, Bờ Biển Ngà, Ghi-nê Bít-xao, Ma-li, Ni-giê, Xê-nê-gan và Tô-gô. Liên minh này áp dụng 1 biểu thuế quan ngoại khối chung (TEC) đối với hàng hóa nhập khẩu từ các nước không phải thành viên với 4 tỷ suất thuế là 0%, 5%, 10% và 20% tuỳ theo loại sản phẩm.
Mặc dù trải qua gần một thập kỷ bất ổn chính trị nhưng Bờ Biển Ngà vẫn được xem là một trong những nền kinh tế hàng đầu khu vực Tây Phi. Với vị trí địa lý chiến lược, nguồn tài nguyên thiên nhiên, nông, lâm nghiệp phong phú, nước này tiếp tục duy trì vai trò là nhà cung cấp hàng hoá và dịch vụ chính cho các nước láng giềng như Ghi-nê, Ma-li, Buốc-ki-na Pha-xô, v.v… Cảng biển Abidjan và tuyến đường sắt nối thành phố Abidjan với thủ đô Ouagadougou (Buốc-ki-na Pha-xô) vẫn là tuyến đường xuất nhập cảnh ưu tiên, nhất là đối với những nước nằm sâu trong lục địa, mang lại nguồn thu ngoại tệ quan trọng cho ngân sách quốc gia.
Trao đổi thương mại Việt Nam - Bờ Biển Ngà
Việt Nam và Bờ Biển Ngà thiết lập quan hệ ngoại giao ngày 6/10/1975. Hiện nay, Đại sứ quán ta tại Ma-rốc kiêm nhiệm Bờ Biển Ngà và Đại sứ Bờ Biển Ngà tại Trung Quốc kiêm nhiệm Việt Nam.
Thời gian gần đây Việt Nam, đã tăng cường tổ chức các đoàn sang thị trường này để tìm kiếm cơ hội kinh doanh. Năm 2008, Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Dương Quang đã dẫn đầu đoàn 15 doanh nghiệp Việt Nam sang thăm và làm việc tại Bờ Biển Ngà. Năm 2010, Bộ Công Thương tiếp tục tổ chức một đoàn nghiên cứu chính sách và xúc tiến thương mại sang Bờ Biển Ngà. Cùng đi có đại diện của Sở Công Thương tỉnh Long An và 10 doanh nghiệp.
Bờ Biển Ngà là một trong những đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam ở khu vực Tây Phi nói riêng và ở Châu Phi nói chung. Trong 5 năm trở lại đây, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước liên tục tăng và tương đối cân bằng về giá trị.
Trao đổi thương mại Việt Nam – Bờ Biển Ngà từ năm 2008 đến quý 2/2013
Đơn vị: Triệu USD
Năm |
Tổng kim ngạch |
Xuất khẩu |
Nhập khẩu |
2008 |
187,40 |
85,60 |
101,50 |
2009 |
216,90 |
144,60 |
72,30 |
2010 |
262,00 |
133,00 |
129,00 |
2011 |
320,10 |
146,50 |
173,60 |
2012 |
310,00 |
215,00 |
136,00 |
6 tháng đầu 2013 |
188,29 |
98,29 |
90,00 |
Nguồn Tổng cục Hải quan Việt Nam
Mặc dù đầu năm 2011, trao đổi thương mại giữa hai nước gần như bị đình trệ do tác động của cuộc nội chiến tại Bờ Biển Ngà, song kể từ quý II, tình hình đã ổn định trở lại và kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà cả năm 2011 vẫn đạt 146,5 triệu USD, tăng 10% và nhập khẩu đạt 173,6 triệu USD, tăng 35%.
Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà đạt mức cao nhất 215 triệu USD, tăng 47% so với năm 2011 và kim ngạch nhập khẩu đạt 136 triệu USD, giảm 22%.
Các mặt hàng Việt Nam xuất khẩu sang Bờ Biển Ngà chủ yếu gồm gạo (chiếm 95% tổng kim ngạch xuất khẩu), chất dẻo nguyên liệu, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện, sản phẩm dệt may, hàng thủy sản, v.v...
Xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà năm 2012
Những mặt hàng xuất khẩu |
Kim ngạch (USD) |
Gạo |
203.476,847 |
Chất dẻo nguyên liệu |
3.171.183 |
Máy vi tính, sản phẩm điện tử & linh kiện |
1.938.400 |
Sản phẩm từ cao su |
40.208 |
Sản phẩm từ chất dẻo |
25.978 |
Sản phẩm dệt may |
1.630.365 |
Hàng hóa khác |
2.077.913 |
Phương tiện vận tải khác & phụ tùng |
304.72 |
Hàng thủy sản |
1.689.066 |
Máy móc, thiết bị, dụng cụ & phụ tùng |
285.756 |
Sắt thép loại khác |
205.008 |
Vải các loại |
117.203 |
Sản phẩm hóa chất |
43.418 |
Tổng |
215.006.065 |
Nguồn: Tổng cục Hải quan Việt Nam
Các mặt hàng Việt Nam nhập khẩu chính từ Bờ Biển Ngà chủ yếu là hạt điều thô, bông các loại, cà phê, gỗ và sản phẩm gỗ, cao su, sắt thép phế liệu...
Nhập khẩu của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà năm 2012
Các mặt hàng VN nhập khẩu |
Kim ngạch (USD) |
Hạt điều |
93.610.837 |
Bông các loại |
34.824.426 |
Cao su |
1.517.050 |
Gỗ |
1.266.910 |
Hàng hóa khác |
2.400.838 |
Phế liệu sắt thép |
2.347.,831 |
Sản phẩm từ sắt thép |
13.539 |
Phương tiện vận tải khác & phụ tùng |
7.672 |
Sản phẩm từ chất dẻo |
1.264 |
Sản phẩm từ cao su |
333 |
Tổng |
135.990.699 |
Nguồn: Tổng cục Hải quan Việt Nam
Bờ Biển Ngà hiện là đối tác xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam sau Nam Phi và Ai Cập và là đối tác nhập khẩu số 1 của Việt Nam tại Châu Phi.
6 tháng đầu năm 2013, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà đạt 98,29 triệu USD trong đó gạo chiếm 89 triệu USD, máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện 2,5 triệu USD, hàng hải sản 2 triệu USD, sắt thép các loại 1,8 triệu USD, chất dẻo nguyên liệu 1,3 triệu USD. Kim ngạch nhập khẩu đạt 90 triệu USD trong đó hạt điều chiếm 71 triệu USD, bông các loại 14,4 triệu USD, cà phê 1,6 triệu USD, cao su 0,9 triệu USD, sắt thép phế liệu 0,8 triệu USD, gỗ và sản phẩm gỗ 0,6 triệu USD.
Ttiềm năng và triển vọng
Về xuất khẩu
Gạo: Mỗi năm, Bờ Biển Ngà phải nhập khẩu khoảng 900.000 tấn gạo để đáp ứng nhu cầu trong nước. Từ nhiều năm nay, gạo luôn là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà chiếm đến 95% tổng kim ngạch xuất khẩu của ta sang thị trường này với kim ngạch đạt 203,47 triệu USD năm 2012. Thị phần gạo Việt Nam ngày càng được mở rộng, chiếm trên 50% tổng lượng gạo nhập khẩu của Bờ Biển Ngà năm 2012 (479.590 tấn). Trong thời gian tới, gạo vẫn tiếp tục là mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam sang thị trường này do Bờ Biển Ngà chưa thể sản xuất đủ lương thực và người dân Bờ Biển Ngà cũng như doanh nghiệp nhập khẩu đã quen với gạo Việt Nam.
Chất dẻo nguyên liệu: Mỗi năm, quốc gia Tây Phi này phải nhập khẩu từ 286 triệu USD đến 300 triệu USD chất dẻo và sản phẩm chất dẻo với mức tăng trưởng bình quân 10,4%. Chất dẻo nguyên liệu cũng là mặt hàng luôn có mặt trong tốp 3 các sản phẩm xuất khẩu chính của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà. Kim ngạch xuất khẩu đã không ngừng tăng từ 523.900 USD năm 2007 lên 3,1 triệu USD năm 2012.
Máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện: Hàng năm, tổng giá trị nhập khẩu nhóm hàng này của Bờ Biển Ngà vào khoảng 400 triệu USD, với mức tăng trưởng 29%. Năm 2009, Việt Nam bắt đầu xuất khẩu mặt hàng này sang Bờ Biển Ngà với giá trị 423.564 USD. Đến năm 2012, con số này đã lên tới 1,9 triệu USD.
Sản phẩm dệt may: Mỗi năm, nước này nhập khẩu khoảng 400 triệu USD hàng dệt may từ các nước trên thế giới. Nếu như năm 2007, doanh nghiệp Việt Nam mới chỉ xuất khẩu sang Bờ Biển Ngà 50.208 USD hàng quần áo, thì đến năm 2010, kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này đã tăng rất mạnh, đạt 9,3 triệu USD. Mặc dù 2 năm trở lại đây kim ngạch có giảm song dệt may vẫn đứng ở vị trí thứ tư trong số các mặt hàng xuất khẩu chính sang Bờ Biển Ngà. Năm 2012, kim ngạch xuất khẩu dệt may đạt 1,6 triệu USD.
Hàng thủy sản: Mặc dù là mặt hàng mới song kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Bờ Biển Ngà tăng trưởng mạnh, đạt 1,3 triệu USD năm 2012.
Bên cạnh đó, các mặt hàng như sắt thép, phụ tùng ô tô, xe máy, bánh kẹo, hạt tiêu, sản phẩm gỗ, máy móc thiết bị phụ tùng, túi xách, vali, mũ, ô dù... cũng có nhiều triển vọng tăng kim ngạch xuất khẩu do nhu cầu của Bờ Biển Ngà liên tục tăng, nhất là sau khi chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị hậu bầu cử Tổng thống năm 2011.
Về nhập khẩu
Năm 2012, Bờ Biển Ngà đã vươn lên trí số 1 trong số các nước cung cấp hàng hóa cho Việt Nam tại Châu Phi với các sản phẩm chính là hạt điều, bông, sắt thép phế liệu, cao su, gỗ và sản phẩm gỗ, v.v...
Điều thô: Bờ Biển Ngà là quốc gia xuất khẩu điều thô lớn nhất Châu Phi với sản lượng gần 400.000 tấn/năm. Hạt điều thô cũng là mặt hàng nhập khẩu quan trọng nhất của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà, thường chiếm từ 70 đến 80% tổng giá trị nhập khẩu của Việt Nam từ thị trường này. Kim ngạch nhập khẩu hạt điều đã tăng rất mạnh từ 16,6 triệu USD năm 2007 lên 149,2 triệu USD năm 2011 và 93,6 triệu USD năm 2012.
Bông: Mỗi năm, trung bình, Bờ Biển Ngà xuất khẩu 120.000 tấn bông. Các doanh nghiệp Việt Nam đánh giá bông của Bờ Biển Ngà có chất lượng tốt nhất Châu Phi. Bông là mặt hàng chiếm tỷ trọng từ 10-12% tổng giá trị nhập khẩu của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà. Những năm gần đây, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này tăng mạnh, từ 7,8 triệu USD năm 2007 lên 32,1 triệu USD năm 2010, và 34,82 triệu USD năm 2012.
Sắt thép phế liệu: Đây cũng là một mặt hàng Việt Nam thường xuyên nhập khẩu từ Bờ Biển Ngà. Năm 2012, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này đạt 2,3 triệu USD.
Cao su: Bờ Biển Ngà là nước sản xuất cao su lớn nhất Châu Phi với sản lượng 210.000 tấn/năm. Việt Nam mới bắt đầu nhập khẩu cao su từ Bờ Biển Ngà năm 2008 đạt 181 tấn, trị giá 347.276 USD. Năm 2012, kim ngạch nhập khẩu mặt hàng này tăng lên 1,5 triệu USD.
Gỗ và sản phẩm gỗ: Ở Châu Phi, Bờ Biển Ngà là quốc gia có diện tích rừng gỗ teck rộng 52.000 ha, lớn thứ hai sau Ni-giê-ri-a (70.000 ha). Trung bình mỗi năm, nước này thu được từ 500-600 triệu USD từ việc xuất khẩu gỗ. Kim ngạch nhập khẩu gỗ của Việt Nam từ Bờ Biển Ngà có xu hướng giảm. Sau khi đạt 11,8 triệu USD năm 2008, giá trị nhập khẩu chỉ đạt 2,3 triệu USD năm 2011 và 1,2 triệu USD năm 2012.
Cà phê: Bờ Biển Ngà là quốc gia xuất khẩu cà phê thuộc loại lớn nhất Châu Phi. Trong 6 tháng đầu năm 2013, Việt Nam đã nhập khẩu từ Cốt-đi-voa 1,6 triệu USD mặt hàng này.
Địa chỉ hữu ích
a) Thương vụ Việt Nam tại Ma-rốc (kiêm nhiệm Bờ Biển Ngà):
Tham tán Thương mại: Phạm Ngọc Cảnh
Email: ma@moit.gov.vn
Tel: +212 05 22 47 37 23; Fax: +212 05 22 27 07 24
Mobile : +212 0676594914
Địa chỉ: 240 Boulevard Zerktouni, 5è étage, Casablanca - Maroc
b) Đại sứ quán Việt Nam tại Maroc (kiêm nhiệm Bờ Biển Ngà)
Địa chỉ : Số 27 Phố Mezzouda, Souissi – Rabat, Vương quốc Ma rốc
Điện thoại :
- Văn phòng : (00 212) 537 65 92 56
- Bộ phận Chính trị-kinh tế-văn hóa : (00 212) 537 65 92 10
- Bộ phận Lãnh sự, Bảo hộ công dân : (00 212) 537 65 92 56
Trực ngoài giờ : (00 212) 661 22 88 41
Fax : (00 212) 537 65 92 10
Email : vnambassade@yahoo.com.vn
c) Hiệp hội Xúc tiến Xuất khẩu Bờ Biển Ngà
(Association pour la promotion des exportations de Côte d'Ivoire-APEX – CI)
Adresse : 01 BP 3485 Abidjan 01 - COTE D'IVOIRE
Tél. : (225 20-30 25 30) - Fax : (225) 20 21 75 76
Sites Internet: http://www.apexci.org
Email : marketing@apexci.org
d) Phòng Thương mại và Công nghiệp Bờ Biển Ngà
(Chambre de Commerce et d'Industrie de Côte d'Ivoire)
Địa chỉ: 6, Avenue Joseph Anoma, Abidjan Plateau
Hòm thư: 01 BP 1399 Abidjan 01
Tel: (+225) 20 33 16 00/20 32 39 42
Fax: (+225) 20 30 97 35/20 33 16 00
E-mail: info@chamco-ci.org;ccci@africaonline.co.ci
Nguồn: Moit.gov.vn