Hàng ngày trên tuyến đường sắt Hà Nội – Lào Cai có 10 chuyến tầu khách và 10 chuyến tầu hàng xuôi, ngược. Các mặt hàng vận chuyển từ ga Lào Cai, ga Xuân Giao về xuôi chủ yếu là Quặng Aptit của nhà máy Apatit Lào Cai phục vụ cho các nhà máy sản xuất phân bón trong nước, phân bón DAP nhập khẩu từ Trung Quốc vào trị trường Việt Nam thường mặt hàng này theo thời vụ và do những doanh nghiệp lớn có uy tín nhập khẩu và tiêu thụ trong nước. Với chiều từ dưới xuôi lên Lào Cai hàng hóa vận chuyển chủ yếu là gạo, xi măng, xăng dầu của các nhà máy trong nước tiêu thụ trên thị trường nội địa tại Lào Cai và vẫn còn số ít hàng hóa là khoáng sản (quặng chì kẽm), các loại chất thải ( Bột xỉ than, bã chì, xỉ đồng), ngoài ra còn có mặt hàng (nhựa, nhôm phế liệu đã qua tái chế). Tuy nhiên có nhiều yếu tố do khách quan mang lại như quy định của ngành đường sắt đối với mặt hàng vi phạm trong những năm trước khi xếp hàng ngành đường sắt đòi hỏi thủ tục vận chuyển theo đúng quy định và hàng hóa vận chuyển trên tuyến đường sắt ngày càng ít và bị cạnh tranh với nhiều phương tiện vận tải khác
Khắc phục mọi khó khăn Đội Kiểm tra liên ngành đã chủ động việc nắm bắt thông tin và xử lý thông tin kịp thời, phối kết hợp chặt chẽ với các lực lượng chức năng để tiến hành kiểm tra, kiểm soát thị trường, chống buôn lậu và gian lận thương mại trên mọi lĩnh vực.
Tính đến 01/12/2013 Đội Kiểm tra liên ngành đã tiến hành kiểm tra 22 vụ, xử lý: 22 vụ; Phạt hành chính: 145.438.000 đồng; Bán hàng tịch thu: 210.640.000 đồng; Trị giá hàng tiêu hủy: 12.800.000 đồng; Giá trị thực hiện năm 2013: 368.878.000 đồng
Điển hình: Ngày 21/11/2013 Đội Kiểm tra liên ngành phối hợp với Phòng cảnh sát kinh tế (PC46) Công an tỉnh Yên Bái tiến hành kiểm tra hàng hoá trên toa xe 231249, 131519, 231433 chạy tuyến Hà Nội - Lào Cai qua kiểm tra phát hiện trên 03 toa xe chở 91 tấn xỉ đồng (Kiểm tra xác định trong đó có nguyên liệu là kẽm thuộc danh mục chất thải nguy hại) chủ hàng là Ông : Nguyễn Văn Sang đại diện cho Công ty cổ phần Tứ Đỉnh có địa chỉ: Tổ 7 - Phố Cầu Mây – Thị trấn Sa Pa – Tỉnh Lào Cai. Đội đã chuyển hồ sơ cho Chi cục QLTT đề nghị UBND Thành phố Yên Bái ra quyết định xử phạt VPHC về hành vi vận chuyển chất thải nguy hại không có giấy phép vận chuyển với số tiền là 25.000.000 đồng.
Có được những kết quả như trên Đội kiểm tra liên ngành Yên Bái luôn nhận được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Chi cục và các phòng chức năng. Sự phối kết hợp chặt chẽ của phòng PC46 Công an tỉnh Yên Bái, Công an thành phố Yên Bái, Xí nghiệp vận tải đường sắt Yên Lào và ga Yên Bái đã và luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất để Đội kiểm tra liên ngành Yên Bái hoàn thành nhiệm vụ được giao một cách tốt nhất.
Tuy đã đạt được những kết quả nhất định, song công tác kiểm tra kiểm soát trên tuyến đường sắt còn rất nhiều khó khăn:
Thứ nhất, thời gian tàu đỗ tại ga ngắn. Lực lượng chức nặng phải thực hiện các công đoạn, thủ tục để dừng tàu, cắt toa trong thời gian rất gấp thì mới kịp. Khi cắt được toa lại phải sớm giải phóng hàng hóa để trả toa xe cho ngành đường sắt.
Thứ hai, hàng hóa vận chuyển trên tàu hầu hết không có hóa đơn chứng từ đi cùng với hàng hóa mà chỉ có hóa đơn gửi hàng của ngành đường sắt hoặc bản phô tô hóa đơn chứng từ. Những bộ chứng từ này được ngành đường sắt niêm phong và chỉ mở cho lực lượng chức năng xem khi khẳng định chính xác được là hàng hóa vi phạm.
Thông tư liên tịch số 21/BTM-BCA-BGTVT-TCHQ ngày 23 tháng 6 năm 1999, quy định về việc kiểm tra hàng hóa vận chuyển theo hợp đồng chỉ thực hiện ở ga xếp hàng hoặc ga dỡ hàng nên việc kiểm tra, kiểm soát tại ga trung chuyển không được chủ động.
Để làm tốt công tác kiểm tra, kiểm soát trên tuyến đường sắt trong dịp cuối năm trước mắt là tết dương lịch và tết nguyên đán năm 2014. Đội đã đề ra các biện pháp nhằm ngăn chặn và xử lý kịp thời các vụ vận chuyển hàng lậu và hành vi vận chuyển kinh doanh trái phép khác xảy ra trên tuyến đường sắt có hiệu quả nhất.
Nguồn: Chi Cục QLTT