31/08/2011 09:35:07
Hoạt động xuất khẩu của nước ta năm 2008 được đánh giá là gặp nhiều khó khăn. Xin ông cho biết,trong bối cảnh đó, hoạt động XTTM đã làm được những gì trong việc tìm kiếm và mở rộng các thị trường mới, thúc đẩy hoạt động xuất khẩu?
Ông Đỗ Thắng Hải: Đúng là trong bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước diễn biến phức tạp của năm 2008, hoạt động xuất khẩu của nước ta đã gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là ở các thị trường trọng điểm, có kim ngạch lớn. Tuy vậy hoạt động XTTM vẫn được đẩy mạnh, nhằm hạn chế những khó khăn phát sinh và góp phần vào tăng trưởng xuất khẩu của năm 2008.
Công tác quản lý nhà nước tiếp tục được tăng cường để đảm bảo tính nghiêm túc và hiệu quả của các hoạt động XTTM, việc áp dụng và theo dõi thi hành các quy định pháp luật trong lĩnh vực XTTM đã được tăng cường và đi vào nền nếp. Riêng hoạt động quản lý nhà nước trong lĩnh vực khuyến mại, ngoài việc đưa hoạt động khuyến mại vào quy củ theo quy định của pháp luật, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, Cục XTTM đã đóng góp cho ngân sách nhà nước khoảng 20 tỷ đồng (từ 50% giá trị giải thưởng còn tồn đọng của các chương trình khuyến mại).
Việc hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động kinh doanh và xúc tiến xuất khẩu đã có nhiều hình thức triển khai đa dạng với trọng tâm nâng cao hiệu quả cạnh tranh từ thế mạnh của doanh nghiệp. Cùng các hoạt động XTTM truyền thống việc tăng cường xây dựng hình ảnh quốc gia và thương hiệu sản phẩm đã được chú trọng. Hoạt động hợp tác quốc tế về XTTM đã được triển khai có mục đích rõ ràng, hướng vào các thị trường xuất khẩu trọng điểm nhằm phát triển thị trường theo chiều sâu, đồng thời tranh thủ các chương trình hỗ trợ nhập khẩu hoặc bán hàng của các tổ chức đối tác nước ngoài. Đồng thời, với nhiệm vụ làm đầu mối triển khai Chương trình XTTM quốc gia và Chương trình thương hiệu quốc gia, trong năm qua Cục XTTM đã nỗ lực cải tiến phương thức và nội dung hoạt động của các chương trình.
Chính vì vậy, mặc dù xuất khẩu nước ta gặp phải những khó khăn vào cuối năm, hoạt động XTTM đã góp phần mở rộng thị trường xuất khẩu kể cả quy mô và thị phần. Hầu hết các mặt hàng chủ lực có lợi thế đều giữ được tăng trưởng, tạo ra sung lực mới cho cộng đồng doanh nghiệp.
Tuy vậy, cũng cần phải khách quan thừa nhận rằng vẫn còn những hạn chế của hoạt động XTTM trong năm qua cần được khắc phục sớm để chuẩn bị cho việc thực hiện hiệu quả chiến lược phát triển xuất khẩu trong giai đoạn 2010-2020.
Hoạt động XTTM cũng được yêu cầu phải thay đổi cách thức thực hiện sao cho có hiệu quả nhất. Xin ông cho biết, Cục XTTM sẽ có những phương thức gì có thể tạo đột phá cho hoạt động này của năm 2009?
Ông Đỗ Thắng Hải: Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Bộ, hiện nay Cục XTTM đang nghiên cứu và xây dựng đề án đổi mới hoạt động XTTM trong tình hình mới. Theo đó, trong năm 2009, Cục XTTM đặt ra mục tiêu trọng tâm tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của mình. Những nhiệm vụ cụ thể cũng đã được đặt ra như sẽ tiếp tục cải tiến và nâng cao hơn nữa hiệu quả của Chương trình XTTM quốc gia năm 2009. Đề xuất sửa đổi quyết định 279 của Thủ tướng CP về nội dung Chương trình XTTM Quốc gia cho phù hợp với tình hình và đặc điểm mới của nước ta hiện nay; tăng cường và đẩy mạnh hợp tác với các tổ chức XTTM trên thế giới; Nâng cao chất lượng và tạo lập hệ thống kênh thông tin hiệu quả cho doanh nghiệp; Tiếp tục triển khai theo chiều sâu các hoạt động của Chương trình Thương hiệu quốc gia; Hoàn thiện cơ chế phân cấp quản lý và triển khai thực hiện nghiêm túc hoạt động khuyến mại và hội chợ triển lãm; Nâng cao hiệu quả hoạt động của các Trung tâm tâm thương mại Việt Nam ở trong nước, ngoài nước và các tổ chức trong hệ thống XTTM cả nước; Tiếp tục tăng cường sự liên kết và xâu chuỗi giữa các ngành hàng xuất khẩu thông qua các hoạt động XTTM; Tiếp tục làm tốt công tác quy hoạch tổng thể cơ sở hạ tầng phục vụ công tác XTTM.
Nhiệm vụ nêu trên rất nặng nề, đặc biệt để có thể đưa hoạt động XTTM phù hợp hơn với điều kiện mới của đất nước. Theo ông làm thế nào để có thể thực hiện được tốt được những nhiệm vụ này?
Ông Đỗ Thắng Hải: Cũng với mục tiêu đổi mới hoạt động xúc tiến thương mại cho phù hợp với điều kiện mới, chúng tôi đã đề ra các giải pháp chính để thực hiện những hoạt động này bao gồm: Sẽ thống nhất hoá chương trình XTTM của các tổ chức trong hệ thống XTTM thành một chương trình XTTM chung của cả nước; Đẩy mạnh và hoàn thiện xây dựngcơ sở hạ tầng; Tăng cường đào tạo nâng cao chất lượng cán bộ làm công tác XTTM; tăng cường phối hợp giữa các cơ quan XTTM, hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp, thương vụ và cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam ở nước ngoài, các cơ quan thông tin - truyền thông; Chú trọng công tác hoạch định, xây dựng chiến lược dài hạn về công tác XTTM; Tiếp tục ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt XTTM... Đây là những giải pháp chính, và tất nhiên trong quá trình thực hiện chúng tôi sẽ có những giải pháp cụ thể hơn để thực hiện cho phù hợp.
Để hoạt động XTTM cả năm 2009 nói chung và hoạt động xúc tiến xuất khẩu nói riêng có hiệu quả, theo ông phải cần có cơ chế hỗ trợ gì từ phía cơ quan nhà nước và yêu cầu gì với mỗi doanh nghiệp?
Ông Đỗ Thắng Hải: Theo tôi, các cơ quan nhà nước cần quan tâm nhiều hơn nữa đối với vấn đề hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là nguồn và cơ chế hỗ trợ kinh phí cho XTTM cần cải tiến cho linh hoạt hơn nữa tùy theo tình hình và đặc điểm của hoạt động xuất khẩu và loại hình doanh nghiệp. Việc sử dụng ngân sách nhà nước cho hoạt động của các tổ chức XTTM ở trung ương và địa phương cần được thống nhất quản lý theo định hướng về chiến lược chung để các dịch vụ và hỗ trợ của các tổ chức trong hệ thống XTTM cả nước đáp ứng đúng và đủ yêu cầu của doanh nghiệp xuất khẩu về thị trường và mặt hàng.
Nhà nước cần nhanh chóng đầu tư hạ tầng XTTM cấp quốc gia và dành ngân sách thích đáng cho hoạt động XTTM do các cơ quan thương vụ Việt Nam ở nước ngoài thực hiện, kết hợp với đào tạo bồi dưỡng đội ngũ tham tán và tùy viên thương mại về nghiệp vụ và kỹ năng chuyên môn XTTM để hiệu quả phục vụ doanh nghiệp của hệ thống thương vụ cao hơn.
Còn về phía các doanh nghiệp cũng cần chủ động hơn nữa và không nên lệ thuộc và trông chờ nhiều vào sự hỗ trợ của các cơ quan nhà nước. Doanh nghiệp nên chủ động khai thác hiệu quả hơn nữa các cơ hội từ các nguồn thông tin từ các tổ chức XTTM đang cung cấp. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy khi tiếp cận việc sử dụng dịch vụ hỗ trợ XTTM có thu phí của các tổ chức XTTM của nhà nước để gánh vác cùng với nhà nước trong việc tạo lập cơ chế tài chính hiệu quả cho hoạt động XTTM.
Đặc biệt, với năm 2009 cần có kế hoạch XTTM ngoài nước ở mức độ vừa phải kết hợp với hoạt động XTTM phát triển thị trường nội địa phù hợp để vừa góp phần kích cầu trong nước đồng thời hỗ trợ phát triển hệ thống thương mại nội địa đứng vững trước thách thức cạnh tranh với các nhà phân phối nước ngoài.
Xin cảm ơn ông.