Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, các vụ việc phòng vệ thương mại áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam ngày càng gia tăng, trong khi đó các doanh nghiệp sản xuất trong nước cho đến nay chưa thực sự quan tâm đến công cụ hữu ích này để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình.
Tại Hội thảo “Trao đổi kinh nghiệm của Việt Nam và EU trong việc sử dụng và ứng phó hiệu quả các biện pháp phòng vệ thương mại” do Dự án Hỗ trợ chính sách thương mại và đầu tư của châu Âu (EU-MUTRAP) phối hợp với Cục Quản lý Cạnh tranh- Bộ Công Thương tổ chức ngày 11/11/2014, các đại biểu của Hiệp hội các ngành hàng, các doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu và kinh doanh trên thị trường nội địa, hãng luật, công ty tư vấn... đã có những đánh giá về các biện pháp phòng vệ thương mại mà các DN Việt Nam đang gặp phải.
Thực tế, trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, doanh nghiệp sản xuất xuất khẩu của Việt Nam đã phải đối mặt với nhiều vụ kiện phòng vệ thương mại (chống bán phá giá, chống trợ cấp và tự vệ). Tính đến hết tháng 10/2014, con số các vụ kiện đã lên đến 80 vụ, trong đó doanh nghiệp Việt Nam bị điều tra chống bán phá giá chiếm đến 47 vụ). Các vụ kiện này có tác động rất lớn đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu của các ngành sản xuất mặt hàng tương tự tại Việt Nam, nhất là các mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu lớn như: cá tra, basa, tôm và da giày...
Từ năm 1994 đến năm 2013, Việt Nam đã phải đối mặt với 52 vụ việc bị điều tra chống bán phá giá bởi 15 nước khác nhau trên thế giới, trong đó số lượng các vụ việc mà sản phẩm đối tượng là thép là khoảng 15 vụ việc. Riêng trong 3 năm gần đây (từ 2011 đến 2013), Việt Nam đã phải ứng phó với 8 vụ điều tra chống bán phá giá sản phẩm về thép.
Các vụ kiện phòng vệ thương mại đã gây ra tác động xấu đối với các doanh nghiệp xuất khẩu. Vì vậy, vấn đề cấp bách đặt ra là doanh nghiệp Việt Nam cần phải hiểu rõ và nắm vững các quy trình, thủ tục điều tra cũng như các thông tin cần có để có những giải pháp điều chỉnh kịp thời nhằm ứng phó một cách hiệu quả với các vụ việc phòng vệ thương mại.
Tại Hội thảo, đại diện các doanh nghiệp, hiệp hội, đã nêu lên những hạn chế trong quá trình tham gia ứng phó và khởi kiện áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại, và được các chuyên gia chia sẻ những kinh nghiệm trong quá trình triển khai áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại của Cơ quan điều tra nước ngoài và kinh nghiệm cho doanh nghiệp trong quá trình ứng phó vụ kiện. Đồng thời, giới thiệu quy định pháp luật và hệ thống tổ chức của cơ quan điều tra trong việc sử dụng các công cụ phòng vệ thương mại của Việt Nam, những hình thức hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình khởi kiện.
Trong khi doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam liên tục đối mặt với rào cản phòng vệ thương mại của các nước nhập khẩu, thì ở thị trường trong nước, các doanh nghiệp lại chưa thực sự quan tâm đến công cụ hữu ích này để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình. Trước làn sóng của hàng ngoại tràn vào thị trường nội địa, theo các chuyên gia, Việt Nam cần chủ động sử dụng biện pháp phòng vệ thương mại để bảo vệ sản xuất trong nước.
Cho đến nay, 3 Pháp lệnh về phòng vệ thương mại của Việt Nam đã có hiệu lực hơn 9 năm, nhưng Việt Nam mới chỉ chính thức điều tra 3 vụ việc đối với mặt hàng kính nổi, dầu thực vật tinh luyện và một số sản phẩm thép không gỉ cán nguội.
Hội thảo đã cung cấp cho các doanh nghiệp cái nhìn rõ hơn về công cụ phòng vệ thương mại, để có định hướng, giải pháp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình ngay trên sân nhà trước các đối thủ ngoại.
Theo Báo Công Thương